FOK!filmblik: John Ford (1894 - 1973)

Het is vandaag alweer veertig jaar geleden dat de Hollywood legende John Ford zijn laatste adem uitblies. John Ford was één van de pioniers die het western-genre groot zou maken in Hollywood en die epische films zou afleveren, die tot de dag van vandaag door velen worden geliefd. In FOK!filmblik vandaag een terugblik op het leven van de man die onze levens verrijkte met de meest prachtige films.

Straight Shooting, het regiedebuut van John Ford

John Martin Feeney werd op 1 februari 1894 geboren in Cape Elisabeth in de staat Maine. John's ouders waren immigranten, afkomstig uit het plaatsje An Spidéal in het Ierse graafschap Galway. Toen hij 14 jaar oud was begon zijn broer Francis aan de slag in Hollywood en ging de artiestennaam Ford daarvoor gebruiken. In 1914 vertrok ook John, die inmiddels zijn naam had veranderd in Jack Ford, naar Hollywood om bijrolletjes te spelen in korte films zoals The Call of the Waves (1914), The Birth of a Nation (1915), The Broken Coin (1915), The Adventures of Peg o' the Ring (1916) en The Scrapper (1917). In 1917 zou Ford ook zijn eerste film Straight Shooting regisseren. Ford's vroege films waren stuk voor stuk westerns waren we grote sterren zagen opdagen zoals Tom Mix en Harry Carey. Dat filmen ging trouwens in een enorm tempo. Zo regisseerde Ford in 1917 al negen westerns.

In 1923 gaat de regisseur voor het eerst films maken onder de naam John Ford. Zijn eerste film onder die naam is Cameo Kirby. In het daaropvolgende jaar maakt Ford nationaal naam met de spannende western The Iron Horse. De echte doorbraak van de filmmaker zou pas volgen in de dertiger jaren. In 1935 verschijnt het Ierse drama The Informer, gebaseerd op de gelijknamige roman van de Ierse auteur Liam O'Flaherty. In de film, die destijds vanaf 8 november 1935 in de Nederlandse bioscopen te zien was onder de titel Dertig Zilverlingen, draait om een Ierse zuiplap die zijn vriend die bij de IRA zit verraad, maar dan uiteraard spijt krijgt van zijn loslippigheid. De film zou Oscars winnen voor 'Beste Acteur in een Hoofdrol', 'Beste Regisseur', 'Beste Muziek' en 'Beste Scenario'.

1939 zou vervolgens een belangrijk jaar worden voor John Ford. Ten eerste verscheen de fraaie film Young Mr. Lincoln, met Henry Fonda in de titelrol. In de film zien we hoe de jonge Lincoln, als advocaat de belangrijkste rechtzaak uit zijn leven moet zien te winnen. 1939 was echter ook het jaar dat Ford's epische western Stagecoach op het witte doek te zien was. Ford wilde de filmbonzen laten zien dat er met een groter budget succesvolle westerns konden worden gemaakt en slaagde daar, met deze spannende film met onder meer John Wayne, zeker in. Ford was zeer te spreken over de talenten van Wayne en het tweetal zou sindsdien nog meer dan twintig films maken.

Ook in de veertiger jaren zijn de rolprenten van Ford erg populair. Zo ontvangt het drama The Grapes of Wrath weer twee Oscars. De film, met Henry Fonda en Jane Darwell in de hoofdrollen, speelt zich af tijdens de grote depressie en gaat over een familie die probeert te overleven. De film wordt tot de dag van vandaag gebruikt als lesmateriaal voor universiteiten. in 1941 kreeg How Green Was My Valley maar liefst tien Oscarnominaties waarvan de helft werd verzilverd. Het in Wales afspelende drama wist daarmee zelfs de film Citizen Kane te verslaan. Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende de filmmaker bij de Marine en maakte documentaires voor het ministerie van Defensie. Met de korte documentaire The Battle of Midway (1942) en de Pearl Harbour film December 7th (1943) wint Ford alweer Oscars. De jaren veertig worden vervolgens afgesloten met de zogenaamde cavalerietrilogie, bestaande uit de fijne westerns Fort Apache, She Wore a Yellow Ribbon en Rio Grande, met John Wayne in de hoofdrol.

Met The Quiet Man maakt Ford in 1952 een indrukwekkende film over de voormalige Amerikaanse bokskampioen Sean Thornton (John Wayne), die naar zijn vaderland Ierland terugkeert om een nieuw leven te beginnen. Mary Kate Denaher valt als een blok voor hem, maar haar broer kent Sean's verleden en probeert de twee uit elkaar te houden. Regisseur Ford zou The Quiet Man als één van zijn meest persoonlijke films gaan zien. In 1956 volgt dan de film, die door velen als het allerbeste werk van Ford wordt gezien. The Searchers is dan ook wel een heel erg mooie western waarin we ook nog eens een topcast zien met grote rollen voor John Wayne, Natalie Wood, Jeffrey Hunter en Vera Miles. The Searchers wordt door velen als de beste western aller tijden gezien en is dan ook de favoriete film van onder andere Steven Spielberg, Martin Scorsese en George Lucas.

Ook in de zestiger jaren maakt Ford nog fraaie rolprenten zoals The Man Who Shot Liberty Valance (1962), het segment The Civil War in het prachtige How the West Was Won (1962) en de komedie Donovan's Reef (1963). Drie jaar later verscheen Ford's laatste film 7 Women, met Anne Bancroft, Sue Lyon en Margaret Leighton in de belangrijkste rollen. In 1971 maakt regisseur Peter Bogdanovich dan nog een mooie doumentaire over de filmmaker onder de titel Directed by John Ford. Ford ontvangt in maart 1973 als allereerste filmmaker de AFI Life Achievement Award. Helaas kon de legendarische regisseur daar niet meer zo lang van genieten. In augustus 1973 overleed John Ford op 79-jarige leeftijd aan de gevolgen van maagkanker.

Filmografie:
The Tornado (1917)
The Fighting Gringo (1917)
The Trail of Hate (1917)
The Scrapper (1917)
Cheyenne's Pal (1917)
The Soul Herder (1917)
Straight Shooting (1917)
The Secret Man (1917)
A Marked Man (1917)
Bucking Broadway (1917)
The Phantom Riders (1918)
Wild Women (1918)
Thieves' Gold (1918)
The Scarlet Drop (1918)
Hell Bent (1918)
A Woman's Fool (1918)
The Craving (1918)
Three Mounted Men (1918)
Roped (1919)
The Fighting Brothers (1919)
A Fight for Love (1919)
Rustlers (1919)
Bare Fists (1919)
Gun Law (1919)
By Indian Post (1919)
The Gun Packer (1919)
Riders of Vengeance (1919)
The Last Outlaw (1919)
The Outcasts of Poker Flat (1919)
Ace of the Saddle (1919)
Rider of the Law (1919)
A Gun Fightin' Gentleman (1919)
Marked Men (1919)
The Prince of Avenue A (1920)
The Girl in Number 29 (1920)
Hitchin' Posts (1920)
Just Pals (1920)
The Big Punch (1920)
The Freeze-Out (1921)
The Wallop (1921)
Desperate Trails (1921)
Action (1921)
Sure Fire (1921)
Jackie (1921)
Little Miss Smiles (1922)
Silver Wings (1922)
The Village Blacksmith (1922)
The Face on the Bar-Room Floor (1922)
Three Jumps Ahead (1923)
Cameo Kirby (1923)
North of Hudson Bay (1923)
Hoodman Blind (1923)
The Iron Horse (1924)
Hearts of Oak (1924)
Lightnin' (1924)
Kentucky Pride (1925)
Thank You (1925)
The Fighting Heart (1925)
The Shamrock Handicap (1926)
3 Bad Men (1926)
The Blue Eagle (1926)
Upstream (1927)
Mother Machree (1928)
Four Sons (1928)
Hangman's House (1928)
Napoleon's Barber (1928)
Riley the Cop (1928)
Strong Boy (1929)
The Black Watch (1929)
Salute (1929)
Men Without Women (1930)
Born Reckless (1930)
Up the River (1930)
Seas Beneath (1931)
The Brat (1931)
Arrowsmith (1931)
Air Mail (1932)
Flesh (1932)
Pilgrimage (1933)
Doctor Bull (1933)
The Lost Patrol (1934)
The World Moves On (1934)
Judge Priest (1934)
The Whole Town's Talking (1935)
The Informer (1935)
Steamboat Round the Bend (1935)
The Prisoner of Shark Island (1936)
Mary of Scotland (1362)
The Plough and the Stars (1936)
Wee Willie Winkie (1937)
The Hurricane (1937)
The Adventures of Marco Polo (1938)
Four Men and a Prayer (1938)
Submarine Patrol (1938)
Stagecoach (1939)
Young Mr. Lincoln (1939)
Drums Along the Mohawk (1939)
The Long Voyage Home (1940)
Tobacco Road (1941)
How Green Was My Valley (1941)
They Were Expendable (1945)
My Darling Clementine (1946)
The Fugitive (1947)
Fort Apache (1948)
3 Godfathers (1948)
She Wore a Yellow Ribbon (1949)
When Willie Comes Marching Home (1950)
Wagon Master (1950)
Rio Grande (1950)
The Quiet Man (1952)
What Price Glory (1952)
The Sun Shines Bright (1953)
Mogambo (1953)
The Long Gray Line (1955)
Mister Roberts (1955)
The Searchers (1956)
The Wings of Eagles (1957)
The Rising of the Moon (1957)
Gideon's Day (1958)
The Last Hurrah (1958)
The Horse Soldiers (1959)
Sergeant Rutledge (1960)
Two Rode Together (1961)
The Man Who Shot Liberty Valance (1962)
How the West Was Won (1962)
Donovan's Reef (1963)
Cheyenne Autumn (1964)
Young Cassidy (1965)
Seven Women (1966)