Film: Cowboys & Aliens

Het idee bestaat dat buitenaardse wezens verantwoordelijk zijn voor de bouw van de Egyptische piramides zo'n 4500 jaar geleden. Als de Egyptenaren in die tijd al te maken kunnen hebben gehad met aliens, waarom dan niet ook de cowboys in het Wilde Westen? Zodoende was het idee geboren van cowboys die tegen aliens vechten, en dit idee bestaat al heel lang. Het idee van Cowboys & Aliens werd in 1997 al gepitched aan Universal door Scott Mitchell Rosenberg, die in 2006 een graphic novel met dezelfde titel produceerde. Deze graphic novel lijkt weer geïnspireerd door een stripboek van Tom Arvis uit 1995 en een screenplay van David Reskin en David Schute uit 1989. Nu verschijnt eindelijk het unieke uitgangspunt van buitenaardse wezens in het Wilde Westen op het grote scherm. Maar zal dit interessante doch bizarre gegeven niet uit de bocht vliegen in deze film?

Een man met geheugenverlies (Daniel Craig) wordt wakker midden in de woestijn in het Wilde Westen met een metalen armband om zijn arm. Als hij aankomt in het stadje Absolution wordt hij benaderd door de mysterieuze Ella (Olivia Wilde) en herkend als de bandiet Jake Lonergan, die diep in de problemen zit als hij moet vluchten voor de sheriff (Keith Carradine) en de grote baas in de stad; Woodrow Dollarhyde (Harrison Ford), wiens goud hij heeft gestolen. Tijdens een gevecht tussen hen wordt het stadje ineens bedreigd door UFO's die hun mensen op gewelddadige manier ontvoeren. Om de ontvoerde mensen te redden moeten de cowboys met elkaar samenwerken. Een strijd tussen cowboys en aliens barst los.

De film begint met een paar mooie shots van het mooie landschap, wat ervoor zorgt dat je je echt in het Wilde Westen waant. Cowboys & Aliens is dan ook vooral een Western met sciencefiction invloeden en niet andersom. Daniel Craig speelt de superstoere revolverheld die aan alles schijt heeft, Olivia Wilde speelt de mysterieuze vrouw die haar mannetje staat en Ford speelt de schurk met een gouden hart. Je komt wel iets van hun geschiedenis te weten, maar het blijven stereotype personages zonder echte inhoud. Toch spelen vooral Craig en Ford erg sterk als testosteron overgoten alfamannen die door hun haantjesgedrag geregeld met elkaar in de clinch liggen. Zij zijn dan ook verantwoordelijk voor de meest humoristische scènes in de film. Alleen Olivia Wilde valt een beetje uit de toon ten opzichte van de andere acteurs en het is jammer dat er weinig romantiek ontstaat tussen haar personage en die van Craig. Hiernaast wordt er aardig wat aandacht besteed aan de andere personages, maar zij kunnen niet veel meer bieden dan melodramatische doodscènes waar je een beetje om moet lachen, al is dat waarschijnlijk niet de bedoeling geweest van regisseur Favreau (Iron Man). Door de overdreven macho dialogen en karakteruitwerkingen wordt de indruk gewekt dat de film een ode of parodie is op de Western. Favreau lijkt het verhaal soms te serieus te nemen en lijkt een andere keer juist een knipoog richting het publiek te geven. Hierdoor is Cowboys & Aliens een film die een beetje blijft hangen tussen het komische en serieuze en kan er niet echt met de personages en het verhaal worden meegeleefd.

De film bevat wel genoeg actie en een paar scènes zijn best bijzonder, zoals de scènes waarin de mannen ter paard worden achtervolgd door UFO's en een scène waarin Jake achterop een UFO springt. Toch hadden ze meer van dergelijke scènes mogen laten zien en is de actie niet episch genoeg. De special effects in de film zijn prima, maar de aliens maken niet echt indruk. Het zijn hersenloze vieze beesten die een beetje achter de mensen aan rennen. Dit is vreemd, want ze hebben erg moderne technologie en daar zijn natuurlijk wel wat hersens voor nodig. Ook hebben ze allemaal hetzelfde wapen als Jake, maar lijken ze er bizar genoeg niet goed mee overweg te kunnen. De reden dat de aliens op aarde zijn is ook niet erg boeiend en een beetje plat. Hetzelfde kan eigenlijk gezegd worden over het gehele script van de film. Het begin is leuk en interessant maar als je aan het absurde gegeven gewend bent, valt de film toch tegen. Ook komt de ontaarding van het raadsel rondom Ella een beetje vreemd over en komt het zo plotseling dat je niet weet wat je ervan moet denken. Als het mysterie achter Jake en zijn wapen duidelijk wordt, is het verhaal tevens meteen niet meer zo interessant. Het einde is ook erg voorspelbaar en had een plottwist kunnen gebruiken.

Om kort en krachtig antwoord te geven op de vraag of het interessante gegeven van Cowboys & Aliens stabiel is uitgewerkt: ja. De film is een aardige actieknaller met heerlijk overdreven personages en een vette knipoog naar de klassieke Western. Maar het lijkt alsof Favreau zo bang is geworden om over de top te gaan dat hij een vlakke film heeft gemaakt. De regisseur had een keuze moeten maken tussen het absurde en komische of het dramatische en epische. Nu is de film een beetje van alles en blijft het bij een geinige actiefilm en niets meer dan dat. De aliens worden meer gebruikt als gimmick en je kan niet echt meeleven met de personages en het verhaal. En dat is toch jammer omdat uit het bijzondere uitgangspunt dat Cowboys & Aliens heeft, veel meer gehaald had kunnen worden.