Batman: een geschiedenis

Sinds vandaag draait de nieuwe Batman-film in de Nederlandse bioscopen. Een mooie reden voor FOK!film om eens een duik te nemen in de geschiedenis van de meest bekende misdaadbestrijder van Gotham City. In Batman: een geschiedenis kijken we vooral naar de verrichtingen van Bruce Wayne en zijn alter-ego op het witte doek, maar is er ook aandacht voor de stripverhalen die de oorsprong van Batman vormden en de beroemde tv-serie uit de jaren zestig.

Batman: de vroege jaren.

Batman Strips header

Voor het ontstaan van het karakter Batman moeten we terug naar 1938. In dat jaar had Superman zijn eerste verschijning gemaakt in het Amerikaanse Action Comics #1. Na het grote succes van de superheld kwam tekenaar Bob Kane met het idee voor een strip over een geheimzinnige wreker die het gebruik van geweld niet zou schuwen. Hij werkte samen met schrijver Bill Finger aan het ontstaan van één van de meest populaire strip- en filmhelden uit de 20e en 21e eeuw : Batman.

Batman strip
Het debuut van Batman in 1938 (foto: Coverbrowser.com)

Vanaf 1940 krijgt Batman zijn eigen strips en doet ook zijn hulpje Robin zijn intrede. In het allereerste nummer van zijn stripserie krijgt Batman het gelijk al aan de stok met zijn aartsvijanden Catwoman en The Joker. Gaandeweg verandert het stripverhaal snel. Zo zien we Batman geen gebruik meer maken van vuurwapens en moordt hij er ook minder op los. Na de Tweede Wereldoorlog worden stripverhalen steeds minder grimmig. Nadat in 1954 zielenknijper Fredric Wertham een vurig betoog hield over de aftakeling van de kinderlijke geest door het lezen van gewelddadige stripverhalen, werden de verhalen van Batman nog kindvriendelijker dan voorheen. Zo zien we onze gevleugelde vriend regelmatig met de politie van Gotham samenwerken.

Ace The Bat Hound
Ace the Bat-Hound.

Het was ook Wertham die zijn vizier op de tekenaars van Batman gericht had vanwege zijn aanname dat Batman en Robin een homoseksueel stel waren. Deze hersenkronkels werden gelukkig al snel naar het Land der Fabelen verwezen met de introductie van Batwoman en Bat-Girl. Vanaf het einde van de vijftiger jaren was sciencefiction een populair genre geworden en ook de stripboekenwereld ging daarin mee. Zo zien we Batman die door de tijd reist, zien we hem kennismaken met onder meer zijn trouwe Duitse Herder Ace the Bat-Hound en de dwerg Bat-Mite en vecht hij met buitenaardse wezens. Door het dalen van Batman's populariteit besluit men in 1964 om terug te keren naar de basis van het verhaal met Batman als een duistere detective die allerlei vreemde zaken mag oplossen. Vanaf dat moment heeft Batman ook zijn eigen herkenbare logo, een gele ovaal met het vleermuislogo.

Batman logo

Pas in 1969 besluit men om echt terug te gaan naar het begin van het Batman-verhaal: een grimmig figuur die 's nachts de misdaad in Gotham bestrijdt. De strip wordt op dat moment gemaakt door schrijver Dennis O'Neil en tekenaar Neil Adams. De echte comeback van Batman vindt plaats in 1985 als Frank Miller de miniserie The Dark Knight Returns uitbrengt. In het verhaal zien we een al oudere Batman die op steeds agressievere wijze de criminaliteit probeert te bestrijden. Toen daarna Miller's Batman: Year One in 1987 verscheen, stond de gevleugelde stripheld weer volop in de belangstelling.

In 1988 verschijnt Batman: The Killing Joke, geschreven door Alan Moore en getekend door Brian Bolland. In de strip lezen we hoe Batgirl Barbara Gordon door toedoen van The Joker in een rolstoel terechtkomt en niet langer als superheldin de mensheid kan helpen. Met haar fotografische geheugen en grote kennis van computers verandert ze in de mysterieuze hacker Oracle, die meerdere superhelden helpt bij hun missies. Eind jaren tachtig verschijnt er een vierdelige reeks strips met als titel Batman: A Death in the Family, welke een keerpunt zouden zijn in de stripreeks. In het verhaal wordt Jason Todd, de tweede Robin na het vertrek van Dick Grayson, na een stemming onder lezers, vermoord door The Joker. In de jaren negentig verschijnt een aantal gewaagde verhaallijnen die in de diverse stripseries door zouden gaan lopen.

Batman strips 1

Zo verschijnt in 1993 het verhaal Knightfall waarin Bane de rug van Batman breekt. In 1998 wordt het achttiendelige verhaal Cataclysm uitgebracht, dat zich afspeelt in Gotham City nadat de stad is getroffen door een zware aardbeving. De verhaallijn van Cataclysm zou ook de basis vormen voor een verhaal Batman: No Man's Land die gedurende heel 1999 te volgen is. Batman: No Man's Land speelt zich af in de verwoeste stad die door haar regering in de steek is gelaten. Batman en zijn bondgenoten proberen te redden wat er te redden valt. Vanaf 1998 verschijnen er ook een aantal miniseries van Jeph Loeb. Samen met tekenaar Tim Sale werkt hij aan onder meer het dertiendelige The Long Halloween (1998) en de veertiendelige reeks Batman: Dark Victory (1999 - 2000). De 21e eeuw wordt geopend met de indrukwekkende reeks Batman: Hush die van 2002 tot 2003 in de stripwinkels te vinden is. Batman moet het in dit verhaal opnemen tegen een mysterieuze schurk genaamd Hush, die allerlei oude vijanden van de gevleugelde misdaadbestrijder uit Gotham City in de strijd gooit. In 2005 verschijnt de serie All-Star Batman and Robin van Frank Miller en Jim Lee. Het verhaal speelt zich af in de tijd voor The Dark Knight Returns en kreeg van de fans nogal wat kritiek te verduren.

Batman strips 2`

Een jaar later worden de series Batman en Detective Comics geschreven door Paul Dini en Grant Morrison. Morrison voegt zelfs sciencefiction elementen uit de vijftiger jaren aan het verhaal toe, alhoewel deze alleen in de hallucinaties van Batman bestaan. Vanaf mei tot november 2008 verschijnt het eveneens geruchtmakende Batman R.I.P. waarin onze held het moet opnemen tegen de organisatie Black Glove die Batman tot waanzin probeert te drijven. Het verhaal wordt naadloos opgevolgd door de zevendelige comicserie Final Crisis waarin een aantal superhelden, waaronder Batman en Superman, de krachten moeten bundelen in hun strijd tegen een groep superschurken. In het complexe bijna niet te volgen verhaal lijkt het zelfs alsof Batman door Darkseid, de heerser van de planeet Apokolips, wordt gedood. In 2009 verscheen Battle for the Cowl waarin er een conflict ontstaat over wie Batman moet opvolgen. Uiteindelijk volgde zijn voormalig leerling Dick Grayson (de eerste Robin) hem op. In het daaropvolgende jaar verschijnt de miniserie The Return of Bruce Wayne. Vanaf 2011 speelt Wayne weer de hoofdrol in onder meer Batman Incorporated en Batman: The Dark Knight waarvoor de verhalen worden geleverd door onder meer David Finch.