D-Day op het witte doek
Het is deze week alweer 70 jaar geleden dat D-Day plaatsvond. In deze FOK!film special kijken we terug op dat historische moment in de Tweede Wereldoorlog door middel van een aantal prachtige films, waarin deze gebeurtenis centraal stond.
The Longest Day (1962)
Misschien wel de beroemdste oorlogsfilm aller tijden. In elk geval een film met een cast waar menig regisseur (minstens) een moord zou plegen. Eddie Albert, Paul Anka, Bourvil, Richard Burton, Red Buttons, Sean Connery, Fabian, Mel Ferrer, Henry Fonda, Curd Jürgens, Sal Mineo, Robert Mitchum, Tommy Sands, Rod Steiger, Richard Todd, Robert Wagner, John Wayne en nog vele anderen maakten hun opwachting in deze ijzersterke oorlogsfilm van de regisseurs Ken Annakin, Andrew Marton, Bernhard Wicki, Gerd Oswald en Darryl F. Zanuck. De film was gebaseerd op het gelijknamige boek van Cornelius Ryan, ook bekend van zijn scenario's voor A Bridge Too Far en A Private Battle.
Wat The Longest Day vooral zo goed maakt is de keuze van de filmmakers om in elk land waar deze film zich afspeelt de taal van de bewoners te gebruiken. Zo spreken Duitse soldaten normaal Duits, Franse stokbroodboeren Frans en er is zelfs Nederlands te horen in deze uitmuntende film, waarin we de gruwelen van de oorlog vanuit zowel de geallieerde als Duitse kant te zien krijgen.
Bij de opnames op het strand van Normandië ontdekte de filmcrew een oude tank, die al vanaf de invasie in het zand verborgen had gelegen. De tank werd schoongemaakt en is ook in de film terug te zien. Met een budget van 10 miljoen dollar was The Longest Day de duurste zwartwit-film aller tijden, totdat Schindler's List verscheen in 1993. In 1994 verscheen er een ingekleurde versie van deze film, maar die kunnen we absoluut afraden. Deze film is in zwartwit gemaakt en dient dan ook zo te worden bekeken.
Saving Private Ryan (1998)
Bruut! Realistisch! Veteranen die een voorstelling van de film mochten bezoeken liepen voortijdig huilend de zaal uit en stelden dat ze in gedachten weer terug waren in de hel van Normandië. Maar dat is ook niet zo vreemd bij deze zeer imponerende film van grootmeester Steven Spielberg, waarbij in de openingsscène de kogels letterlijk en figuurlijk om de oren van de soldaten vliegen.
De scène kostte zo'n 11 miljoen dollar. Er werkten zo'n 1000 acteurs aan de opname mee, waaronder een dertigtal acteurs met geamputeerde armen en benen, om het fragment zo realistisch mogelijk te maken. Ook werden er zo'n 40 vaten kunstbloed voor de opening van de film gebruikt. Nadat Saving Private Ryan in de bioscoop was gaan draaien werd er in Amerika zelfs een aparte telefoonlijn in het leven geroepen waarnaar getraumatiseerde veteranen konden bellen om hun hart te luchten. Vanwege de gruwelijke scènes werd Saving Private Ryan in Maleisië op de zwarte lijst gezet.
In de Top 100 van meest inspirerende films aller tijden haalde Saving Private Ryan de 10e plaats. Saving Private Ryan was ook één van de allerlaatste films die op laserdisc werd uitgebracht.
The Big Red One (1980)
Als we het over de betere oorlogsklassiekers hebben mag dit pareltje van Samuel Fuller absoluut niet ontbreken. Lee Marvin is The Sergeant, een bikkelharde officier die met de manschappen van zijn eenheid probeert te overleven gedurende de Tweede Wereldoorlog.
The Big Red One is een film die we gerust als één van de inspiratiebronnen voor de eveneens epische serie Band of Brothers kunnen zien. Enig minpuntje van deze film is dat alle nationaliteiten in de film Engels spreken. The Big Red One is eigenlijk gewoon een anti-oorlogfilm, die op onverscholen wijze alle narigheden van een oorlog laat zien.
In de tachtiger jaren werd een kopie van The Big Red One in beslag genomen bij een bioscoop in Manchester. De politie dacht namelijk dat het een pornofilm was, afgaande op de titel. De eerste versie van The Big Red One duurde ongeveer 240 minuten. Ook een latere montage van 120 minuten werd afgewezen door de filmstudio. Het zou tot 2004 duren voordat er een versie van The Big Red One verscheen van 162 minuten!
36 Hours (1965)
Minder bekend maar zeker niet minder goed is deze rolprent van regisseur George Seaton. In 36 Hours draait het om majoor Jefferson Pike (James Garner), die 36 uur voor D-Day door een stel Duitse soldaten wordt ontvoerd. Deze proberen hem er van te overtuigen dat hij in een geallieerd ziekenhuis ligt, aan geheugenverlies lijdt en dat de oorlog voorbij is, zodat de majoor zijn geheimen over een aanstaande invasie zal onthullen.
36 Hours is gebaseerd op een boek van Roald Dahl. Een erg spannende thriller van Seaton, die eerder naam maakte met onder meer de klassieker Miracle on 34th Street. Andere bekende films van de cineast zijn onder meer The Big Lift (1950), The Hook (1963) en Airport (1970).
Le Mur De l'Atlantique (1970)
Léon Duchemin (Bourvil) is de eigenaar van een hotel en woont daar samen met zijn gestoorde zus Maria (Sophie Desmarets) en haar aantrekkelijke dochter Juliette (Sara Franchetti). Van de chauffeur van Rommel tot verzetstrijders en zwarthandelaren, ze komen allemaal in het hotel. Als bij een luchtaanval de Britse piloot Jeff bijna letterlijk in Juliettes kamer valt is dat het begin van allerlei dwaze avonturen.
Waar we bij vorige films vooral een serieus verhaal te zien kregen is het in deze film één en al humor met de Franse grootmeester Bourvil. Le mur de l'Atlantique is gebaseerd op de belevenissen van de Franse schilder René Duchez, die meer dan 3000 documenten over de Atlantische wal van Hitler wist te ontvreemden. In 1995 werd er in de stad Caen een straat naar deze held vernoemd.
Ike: Countdown to D-Day (2004)
Ike: Countdown to D-Day speelt zich af in de 90 dagen die vooraf gingen aan Operatie Overlord. Tom 'Magnum' Selleck speelt generaal Dwight Eisenhower, een man die tegen alle verwachtingen in één van de meest briljante maneuvres maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Eisenhower was een gestrest man die zo'n 4 pakjes sigaretten rookte. In 1949 kreeg de militair van zijn dokter te horen dat hij drastisch moest minderen tot ongeveer 1 pakje peuken per dag. Eisenhower ergerde zich echter zo aan het moeten tellen van zijn rokertjes dat hij datzelfde jaar maar helemaal stopte met roken.
Ike: Countdown to D-Day werd uitgebracht op de dag dat het precies 60 jaar geleden was dat D-Day plaatsvond.
